Trong quãng thời gian giảm điểm vừa qua, dù không có lệnh nào nhưng tôi vẫn thường xuyên quan sát thị trường, hội nhóm và có trao đổi với một số người đang bị thua lỗ nặng từ 1500 cầm đến tận giờ.
Quan sát thấy nhiều người rất gay gắt với broker, thậm chí chửi đổng vì thua lỗ…của mình. Dù tôi có khuyên là nên nhẹ nhàng và bình tĩnh nhưng có vẻ không ăn thua và tiếp tục đổ lỗi cho các bạn môi giới. Ở đây tôi không đứng về phe nào để biện hộ hay thanh minh, chỉ muốn cung cấp một cái nhìn khách quan từ suy nghĩ của mình.
Nội dung chính
Bản chất của việc môi giới
Các bạn broker có thể coi là đội chăm sóc khách hàng về mặt chuyên môn. Mục tiêu của broker là phí giao dịch, thời gian giao dịch và khối lượng tiền giao dịch. Đơn giản vì đó là mục tiêu của các công ty chứng khoán – nơi họ đang làm việc.
Trong khi đó mục tiêu của bà con đến với thị trường chứng khoán là kiếm tiền về túi của mình, coi đây là cơ hội đầu tư.
Dễ thấy sự không ăn nhập mục tiêu của 2 bên khi môi giới có thể thả “con săn sắt” một vài mã, một vài phân tích được định hướng từ trước để nhà đầu tư có thể có lãi trong ngắn hạn, nhưng sẽ cúng lại “con cá rô” cho môi giới và cả thị trường để cho cá mập, tay to mà chắc chắn các công ty chứng khoán có phần trong đó.
Nếu thật sự broker đến với nhà đầu tư một cách vô tư, hoàn toàn vì tiền lãi của bà con thì các bản tin khuyến nghị đã không có các câu miễn trách nhiệm và công ty chứng khoán đã không có mảng tự doanh kiếm lãi đều đều hàng tháng hàng quý, cả downtrend lẫn uptrend.
Nói tóm lại, broker dù vô tình hay cố ý đều ít nhiều xung đột lợi ích với nhà đầu tư cá nhân.
Vậy bạn có tin một người sẽ thịt mình?
Trình độ và khả năng của 2 bên
Broker nghe thì oai chứ trừ một số ít broker xịn, còn lại cơ bản là các bạn còn non kinh nghiệm: Cả về trải nghiệm thị trường, kinh nghiệm sống, số vốn đầu tư và các năng lực cốt lõi khác.
Thị trường tài chính là zero-sum game, tiền từ túi ông A sang ông B chứ không có giá trị tăng thêm như sản xuất kinh doanh. Như vậy đây cơ bản là chỗ chỉ trực lừa nhau để đớp tiền. Broker và nhà đầu tư phải cực kỳ giỏi để không bị lừa – nhưng điều này theo quan sát và nghiên cứu của tôi thì chắc chắn không xảy ra trên diện rộng. 100 ông vào thị trường thì chỉ 5-10 ông lừa được tiền từ 90, 95 người còn lại. Bạn có chắc broker của mình nằm trong số 5-10 ông thành công?
Nếu broker nằm ở top thị trường và tự kiếm lãi được thì cơ bản họ…không phải đi làm broker. Tất nhiên như đã nói có một số ít người rất giỏi và rất có tâm chia sẻ, giúp đỡ nhà đầu tư, nhưng đại đa số còn lại trình độ khá gà mờ và về quan điểm cá nhân, tôi không thấy có lý do nào để tin đa số broker trên thị trường.
Nói đi cũng phải nói lại. Việc bà con tin broker xuất phát từ sự thiếu hiểu biết của chính chúng ta. Đây là hành động không khác nào tự sát vì chúng ta đang tin một phe chỉ trực thịt mình – và chúng ta vẫn ngây thơ cho rằng họ đang giúp mình. Nó giống như việc đàn cừu tin sái cổ 1 con sói chỉ vì sói cho ăn một ít cỏ non. Đây chính là cái “si” đã nói trong bài Tham sân si của F0 chứng khoán.
Chúng ta phải xác định rằng tiền trong túi mình là của mình, không một ai móc ra được để lấy trộm, chỉ có tự mình dâng hiến vô điều kiện cho thị trường mà thôi. Nếu như vậy sao lúc thua lỗ lại đổ cho broker phím hàng sai, hàng lởm, úp bô?
Cách để tốt lên
Cách duy nhất để tốt lên là ngưng đổ lỗi và tự học hành, tu luyện để tránh bị lừa, bởi bất kỳ ai, trên thị trường này. Câu hỏi đúng không phải “có nghe lời môi giới hay không” mà là “tôi làm gì cho đủ giỏi để không bị lừa và tự giao dịch được?”
Nếu đủ giỏi, mình sẽ lợi dụng broker để có thêm thông tin, góc nhìn thị trường với có nhiều điều chỉ công ty chứng khoán mới biết (sức căng margin toàn thị trường, các báo cáo phân tích vĩ mô chuyên sâu, v.v.). Nếu broker nào đủ trình độ, hiểu biết và cung cấp các góc nhìn mới, chuẩn xác thì tôi mới theo, không thì lượn.
Còn nếu tư duy chúng ta chỉ dừng ở mức chờ broker phím hàng để đặt lệnh mua bán và mong lãi về tài khoản thì thật sự quá là há miệng chờ sung. Mỗi tội khi đó thứ rụng vào mồm sẽ không phải sung mà là các thể loại “sản phẩm” bên trong cái bô đã úp của tay to.
Vừa rồi có một bạn broker tiếp xúc với tôi và mong muốn chuyển ID tư vấn sang bạn ấy. Tôi cũng lịch sự trao đổi qua lại khoảng 30 phút và cuối cùng tự bạn ấy rút ra kết luận “thôi anh không phải vào room khuyến nghị đâu” và xin được thường xuyên nói chuyện với tôi hơn để học hỏi lẫn nhau.
Kể câu chuyện như vậy không phải tôi khoe giỏi hơn môi giới, nhưng rõ ràng tri thức của mình tạo nên sức mạnh và mình có thêm bạn, thêm thông tin để tăng tỷ lệ sống sót trên thị trường.
Tổng kết lại, chúng ta nên khắt khe trong việc chọn môi giới. Để làm được thì bắt buộc gốc rễ tự mình phải có kiến thức, tư duy để gạn đục khơi trong và biết phân biệt nên nghe ai và không nghe cái gì.
Khi một con cừu khôn lên, nó có thể follow sói để chiếm bãi cỏ rộng lớn bị bỏ lại bởi các con cừu bị sói ăn thịt.
