Để đặt một cuốc Grab từ nhà đến công ty, chúng ta phải làm những gì? Kiểm tra xem có bao nhiêu tiền, còn bao nhiêu phút tới giờ làm và từ đây đến đó xa bao nhiêu km. Sau tất cả những suy nghĩ đó, chúng ta mới chọn xe máy hay ô tô, yêu cầu anh Grab đi đường lớn hay ngõ tắt để đến đích.
Tương tự như vậy, trước khi bước chân vào thị trường chứng khoán, chúng ta cần xác định rõ “Tôi là Ai”, mong muốn gì ở thị trường này để trong suốt quá trình đó chúng ta liên tục đối chiếu, điều chỉnh nếu cần với mục tiêu cao nhất là tới đích.
Dưới đây là checklist những câu hỏi cần trả lời tôi đã tự vấn bản thân rất nhiều từ khi bước vào thị trường này.
Nội dung chính
Tại sao tôi chọn chứng khoán?
- Để có thêm thu nhập: chắc 90% mọi người đều có lý do này. Bản thân tôi cũng xuất phát từ đây.
- Không vì tài chính mà muốn trải nghiệm, học hỏi: Có thể phù hợp với các bạn trẻ (cấp 3, đại học) muốn trải nghiệm và thử xem chứng khoán có phù hợp với mình không trước khi thay đổi mục tiêu thành tăng thu nhập.
Tôi có hiểu gì về thị trường chứng khoán không?
- Không hoặc một chút: Nếu rơi vào đây thì buộc phải có người hướng dẫn. Tuyệt đối không nên tay không bắt giặc, đa phần dẫn đến thua lỗ. Người hướng dẫn này càng nhiều kinh nghiệm càng tốt (có kinh nghiệm ít nhất 8-10 năm – trải qua 2-3 chu kỳ của thị trường), càng có nhiều info càng tốt (làm cho công ty chứng khoán, ngân hàng, v.v.).
- Đã tham gia thị trường vài năm nhưng vẫn thua lỗ kéo dài, chưa tìm được hướng đi: Dạng này cần một phương pháp đúng và phù hợp. Thử tham khảo thêm các câu hỏi bên dưới
Thời gian tôi dành cho chứng khoán là gì?
- Rất ít thời gian do còn việc cơ quan chính, không canh bảng thường xuyên: Tôi ở dạng này vì việc ở công ty hiện tại khá bận và tôi có một vài dự án khác nữa nên chứng khoán chỉ là nghề tay trái
- Dành khá nhiều thời gian (>1 buổi/ ngày) do công việc tự do, linh động: Dạng này sướng phết, tôi mơ chưa thấy.
- Dành full time được cho chứng khoán: Chỉ tốt khi thực sự làm nghề chuyên nghiệp, còn đa phần ta không cần dành từng đó thời gian
Mỗi khoản đầu tư (mua 1 cổ phiếu) tôi muốn giữ trong bao lâu, kỳ vọng thế nào?
- Rất ngắn hạn: Vài ngày, vài tuần – phù hợp đánh T+, trading liên tục. Khoảng 7-10 lệnh/ tuần. 1 lệnh cứ hàng về là bán, nếu lệnh lãi thì thường 3-5%. Style này lấy số lượng bù chất lượng, cần nhanh tay nhanh mắt.
- Ngắn hạn: 1-3 tháng. Tuỳ sóng tuỳ lúc nhưng khoảng 1 tháng/ lệnh. Nếu lãi thường 15-20%/ lệnh
- Trung hạn: 9-11 tháng. 2-3 tháng một lệnh. Thường lãi 30-50%/ lên
- Dài hạn: 1-2 năm. 6-9 tháng một lệnh. Tính bằng lần.
- Siêu dài hạn: Dạng đầu tư tích sản hoặc tay siêu to cầm cổ 5-10 năm. Dạng này chịu, không phải mình nên không rõ.
Việc xác định này rất quan trọng bởi F0 rất ngứa tay, thích trading mua bán liên tục để thoả mãn sự fomo. Nếu từ đầu xác định đánh Ngắn hoặc Trung hạn, đến lúc thị trường rung lắc sẽ không giữ được hàng. Thông thường, càng đầu tư thời gian dài là tiền càng lớn và bản lĩnh càng cao để chống đỡ được rung động của thị trường.
Lời khuyên: Nên thử nhiều phương pháp để chọn cách hợp lý nhất với mình. Trước tôi từng thử T+ nhưng hoàn toàn không phù hợp ở thời gian (câu số 3) nên không làm được.
Tôi đã theo phương pháp nào chưa? Nếu có, tại sao chưa thành công?
- Chưa có phương pháp: Bắt buộc phải tiếp nhận kiến thức mới, các phương pháp như Wyckoff, VSA, sóng Elliott và các phương pháp lựa chọn công ty, cổ phiếu, điểm mua bán. Phải chọn các nơi uy tín để học, tôi recommend Da Vinci Academy, Nguyễn Toại VPS, Bảo Khánh Kakata. Cái quan trọng là mình có phương pháp tổng thể, mindset và quy trình giao dịch đúng để giảm thiểu rủi ro.
- Có phương pháp nhưng chưa thành công: Vậy lý do chỉ có thể do chính mình. Phương pháp hàng trăm năm tuổi không sai được, thị trường không sai, chỉ là mình đã “ngấm” kiến thức chưa, đã thực tập đủ “giờ bay” chưa và có kỷ luật theo phương pháp đó không?
Lời khuyên: Nên tiếp cận nhiều để các phương pháp bổ trợ cho nhau. Tuy nhiên phải dừng lại để master 1 cái. Đừng dùng nhiều sẽ bị loạn chưởng. Cá nhân tôi chọn sóng Elliott và Fibonacci vì có tính định lượng cao.
Trả lời xong 5 câu hỏi trên là cơ bản ta biết được chỗ đứng của mình trong thị trường. Đây chỉ là bước cơ bản đầu tiên, như việc chúng ta nhập xong điểm xuất phát khi đặt Grab. Còn bao nhiêu việc xung quanh như lên đúng xe, trên đường tránh ổ voi ổ gà, ngoặt hẻm, leo lề thì mới đến được đích nữa cơ.
